Parterowy, z poddaszem czy piętrowy – jaki dom wybrać?

Parterówka, z poddaszem czy piętrowy – decyzja często jest łatwa do podjęcia. Jeżeli ktoś z przyszłych mieszkańców domu ma problemy z poruszaniem się, nie ma sensu upierać się na dom wielopoziomowy. Może się również okazać, że rozmiary działki ograniczają powierzchnię domu i, aby zostawić trochę miejsca na ogródek, trzeba zdecydować się na piętro lub poddasze. Może się też okazać, że MPZP lub WZ nie pozwalają na budowę wysokich domów i pełne piętro, a nad nim skośny dach, po prostu nie zmieszczą się w tych wymaganiach. Jeżeli jednak żadne z tych warunków Cię nie ograniczają, możesz wybierać do woli.

Co jest tańsze – parterówka, piętrowy czy z poddaszem?

To najczęstsze pytanie, które zadawane jest na forach budowlanych. Może się wydawać, że skoro parterówka jest łatwiejsza w realizacji, powinna być też tańsza. Do tego budowa jednego poziomu może pójść szybciej, bo budowa tradycyjnego stropu żelbetowego między piętrami zajmuje min. 5 tygodni.

Dom parterowy często okazuje się jednak droższy od domu o tej samej powierzchni rozłożonej na dwóch poziomach. W parterówce potrzebne są fundamenty o dwa razy większej powierzchni, choć mogą być nieco słabsze, bo będą musiały udźwignąć tylko jedno piętro i lekki strop. Dom parterowy należy też przykryć dwa razy większym dachem.

Parterówka nie wymaga natomiast solidnego stropu. Skoro strych ma nie być używany, wystarczy tylko zrobić lekką zabudowę, np. z płyt OSB.  Czasami nawet nie buduje się stropu. Wtedy można pięknie wyeksponować więźbę dachową (jak na przykład na zdjęciu poniżej). To realne oszczędności różniące parterówkę od domu z poddaszem użytkowym, w którym trzeba zrobić solidny strop. Będzie to przecież podłoga kolejnego poziomu, która musi utrzymać jego ciężar i dodatkowo wyciszyć dźwięki pomiędzy parterem a poddaszem.

W parterówce można również zaoszczędzić na budowie i wykończeniu schodów.

Przy budowie domu z poddaszem mniej wydasz na fundamenty oraz dach – więźbę dachową, ocieplenie, pokrycie i wykończenie. Do tego ściany pod skosami na górnym poziomie są niższe, dlatego też poświęca się na nie mniej materiału – od budowy, przez tynkowanie, po wykończenie.

Jeżeli rozważasz dom piętrowy, musisz wziąć pod uwagę budowę dwóch stropów, z których jeden musi być mocny, a drugi może być lekki. Pełne ściany piętra i ewentualne skosy na strychu też podwyższą koszty budowy. Fundamenty mogą mieć małą powierzchnię, lecz będą musiały być masywne, aby utrzymać ciężar dwóch pełnych poziomów domu.

W ogólnym porównaniu kosztów budowy domu najtańszy jest dom z poddaszem użytkowym. Pamiętaj jednak, że istnieje tak wiele rozwiązań i materiałów, że nieraz może się okazać, że dach domu z poddaszem wykończony blachą płaską na rąbek stojący kosztował o wiele więcej niż dach parterówki pokryty blachodachówką. Jeżeli natomiast okaże się, że ze względu na grunt na Twojej działce musisz zrobić głębokie fundamenty, prawdopodobnie bardziej będzie Ci się opłacało zainwestować w dom o mniejszej powierzchni fundamentów, czyli z poddaszem.

Dlatego właśnie tak trudno porównać koszty budowy dwóch różnych domów. Z reguły parterówki mają mniejszą powierzchnię, niż domy z poddaszem lub piętrowe. Z tego powodu też ogólne przekonanie panujące wśród inwestorów jest takie, że to parterówka jest tańsza. Tymczasem obliczenia wskazują odwrotnie.

Dla przykładu porównaliśmy projekt naszego domu (z poddaszem użytkowym) z projektem parterówki o podobnej powierzchni. Obydwa to gotowe projekty firmy Archon, a szacunkowe koszty budowy pochodzą z ich orientacyjnych wyliczeń według cen za I kwartał 2021 roku podanych na stronach projektów.

W tym przykładzie parterówka jest o 5,5 m² większa, ale ma o jeden pokój mniej, a trzecia łazienka jest zaledwie małą toaletą. Powierzchnia, która w naszym domu została spożytkowana na sypialnię dla trzeciego dziecka lub na pokój gościnny, w projekcie parterówki przeznaczona jest na korytarze. Równocześnie szacunkowa wycena stanu surowego parterówki jest znacznie wyższa, a co za tym idzie szacowany koszt całego domu parterowego jest o 84 tys. zł droższy niż domu z poddaszem użytkowym. W tym przypadku dom parterowy jest o 11,5% droższy niż dom z poddaszem.

Dom parterowy dla rodziny – czy warto wybrać?

Główną zaletą parterówki jest brak schodów. Dla niektórych mieszkańców domu może to być przeszkoda nie do pokonania – dla osób starszych lub tych, którzy mają problemy z poruszaniem się. Rodzice małych dzieci ciągle martwią się, że mogą one spaść ze schodów. Zabezpieczenia dodatkowymi barierkami masz z głowy, gdy całe mieszkanie jest na tym samym poziomie. Dlatego parterówka polecana jest dla młodych rodzin,  niepełnosprawnych ruchowo i dla seniorów.

W projekcie domu parterowego warto zwrócić uwagę na wydzielenie stref. W domach z piętrem lub poddaszem najczęściej parter przeznacza się na część dzienną, w której przyjmuje się też gości. Tam właśnie znajdują się salon, jadalnia, kuchnia, toaleta i wyjście na taras, czasami też gabinet do pracy lub bawialnia dla dzieci. Piętro to strefa prywatna dla mieszkańców – z sypialniami, garderobą i dużą łazienką. Zachowanie stref jest ważne szczególnie dla rodzin z dziećmi – mogą one spać lub uczyć się w spokoju w swoich pokojach, nawet gdy w salonie są goście, hałasuje telewizor, radio lub sprzęty kuchenne. W projekcie parterówki natomiast należy specjalnie wydzielić te dwie przestrzenie jako oddzielne strefy.

Najpopularniejszym obecnie rozwiązaniem w układzie parterówek jest dodanie długiego korytarza, który prowadzi z jednej strefy do drugiej – z salonu do sypialni. Dla wielu inwestorów to argument przeciwko domom parterowym – korytarz uznają za stratę powierzchni, a do tego często bywa on długi i ciemny, co nie wygląda zbyt dobrze.

Innym natomiast przeszkadzają skosy na poddaszu użytkowym. Uważają je za marnowanie przestrzeni, bo pokój na takim poddaszu może być mniej ustawny.